อโศกขาว ราชาแห่งไม้มงคล ต้นไม้ประจำรัชกาลที่ 9

พระราชทานนาม "อโศกขาว"

ต้นอโศกขาวเดิมมีชื่อเรียกว่า "ต้นลั่นทมป่า" ซึ่งเป็นไม้มงคลของประเทศอินเดีย ต่อมาในปี พ.ศ. 2519 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร (ขณะยังทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร) ทรงปลูกต้นอโศกขาวที่สวนจิตรลดา ด้วยความหมายมงคลนามว่า "ไร้โศก" จึงพระราชทานนามใหม่ว่า "อโศกขาว"

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

อโศกขาวจัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ มีความสูงได้ถึง 15-25 เมตร ลำต้นตั้งตรง เปลือกเรียบเป็นสีเทาอมขาว กิ่งก้านแผ่ออกเป็นทรงกระจาย กิ่งอ่อนมีขนอ่อนปกคลุม

ใบอโศกขาวเป็นใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียว เรียงสลับกัน มีใบย่อย 10-16 คู่ รูปรี ปลายใบเรียวแหลม ขอบใบหยักมน ใบอ่อนมีขนปกคลุม เมื่อใบแก่ขนจะร่วงหายไป

ดอกอโศกขาวออกเป็นช่อตั้งที่ปลายกิ่ง ช่อดอกยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร ดอกย่อยมีขนาดเล็ก กลีบดอกมี 5 กลีบ รูปไข่กลับ สีขาวหรือขาวอมเหลือง มีกลิ่นหอมอ่อนๆ

ผลอโศกขาวเป็นฝักแบนยาวประมาณ 4-8 เซนติเมตร เมื่อแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีก ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดมีสีน้ำตาล รูปรี แบน

ความสำคัญของอโศกขาว

ต้นไม้ประจำรัชกาลที่ 9

ต้นอโศกขาวได้รับการยกย่องให้เป็นต้นไม้ประจำรัชกาลที่ 9 เนื่องจากเป็นต้นไม้ที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงปลูกไว้มากมายในบริเวณพระตำหนักจิตรลดา และทรงนำไปปลูกในจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ รวมถึงโปรดเกล้าฯ ให้เป็นต้นไม้ประจำโรงเรียนนานาชาติจิตรลดาด้วย

ไม้มงคล

ตามคติความเชื่อของชาวไทย อโศกขาวจัดเป็นไม้มงคลด้วยความหมายนามว่า "ไร้โศก" เชื่อว่าหากปลูกต้นอโศกขาวไว้ในบ้านจะช่วยปัดเป่าความโศกเศร้า และนำพาความสุข ความเจริญมาสู่ผู้อาศัย

คุณสมบัติทางสมุนไพร

อโศกขาวมีสรรพคุณทางยาหลายประการ โดยเฉพาะในด้านสตรีวิทยา

• รักษาประจำเดือนมาไม่ปกติ: เปลือกต้นและใบมีสรรพคุณช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนเพศหญิง ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ

• ลดอาการปวดประจำเดือน: แก่นต้นและดอกมีสรรพคุณแก้อักเสบและแก้ปวด ช่วยลดอาการปวดประจำเดือนได้

• บำรุงมดลูก: เปลือกต้นและรากมีสรรพคุณบำรุงมดลูก ช่วยให้มดลูกแข็งแรง

• แก้ปัญหามะเร็งเต้านม: เปลือกต้นมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเต้านม

ประโยชน์ทางด้านอื่นๆ

นอกจากด้านสตรีวิทยาแล้ว อโศกขาวยังมีประโยชน์ในด้านอื่นๆ อีก ได้แก่

• ตกแต่งบ้านและสวน: อโศกขาวมีรูปทรงและใบที่สวยงาม จึงนิยมปลูกเป็นไม้ประดับทั้งในบ้านและสวน

• ให้ร่มเงา: อโศกขาวเป็นไม้ทรงพุ่มใหญ่ จึงสามารถให้ร่มเงาได้ดี

• ดูดซับมลพิษ: ใบอโศกขาวมีคุณสมบัติดูดซับมลพิษในอากาศได้

การปลูกและดูแลรักษา

การปลูกและดูแลรักษาอโศกขาวค่อนข้างง่าย

การปลูก

• ดิน: อโศกขาวชอบดินร่วนระบายน้ำดี
• น้ำ: รดน้ำให้ชุ่มในช่วง 1-2 สัปดาห์แรกหลังปลูก จากนั้นรดน้ำตามปกติ
• แสงแดด: อโศกขาวชอบแสงแดดจัด
• ปุ๋ย: ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยเคมีสูตรเสมอ 15-15-15 ทุกๆ 3-4 เดือน

การดูแลรักษา

• การตัดแต่งกิ่ง: ตัดแต่งกิ่งที่แห้งตายหรือชำรุดออกเป็นประจำ
• การรดน้ำ: รดน้ำให้ชุ่มเมื่อดินเริ่มแห้ง
• การใส่ปุ๋ย: ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยเคมีสูตรเสมอ 15-15-15 ทุกๆ 3-4 เดือน
• การกำจัดวัชพืช: กำจัดวัชพืชบริเวณโคนต้นเป็นประจำ

ข้อควรระวัง

• ในบางครั้งอาจพบแมลงและเพลี้ยมาเกาะกินใบอโศกขาว ควรฉีดพ่นสารเคมีกำจัดแมลงเพื่อป้องกัน

• อโศกขาวสามารถปลูกได้ในกระถาง แต่ควรเลือกกระถางที่มีขนาดใหญ่พอและมีรูระบายน้ำที่ก้นกระถาง

ตารางสรุปข้อมูลอโศกขาว

เกร็ดความรู้

• ในประเทศอินเดีย อโศกขาวถือเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ที่ได้รับการบูชาและเคารพนับถือในศาสนาฮินดู

• อโศกขาวเป็นต้นไม้แห่งความรักและความโชคดีในประเทศพม่า

• อโศกขาวเป็นหนึ่งใน 5 ต้นไม้มงคลที่นิยมปลูกในเมืองไทย ได้แก่ ต้นมะม่วง ต้นสารภี ต้นจามจุรี ต้น菩提 และต้นอโศกขาว

ทิปส์และเทคนิค

• เพื่อให้ต้นอโศกขาวออกดอกสวยงาม ควรรดน้ำให้ชุ่มในช่วงฤดูฝน และลดการให้น้ำในช่วงฤดูหนาว

• การตัดแต่งกิ่งอโศกขาวควรทำในช่วงฤดูหนาวหรือปลายฝน เพราะจะเป็นช่วงที่ต้นไม้พักตัว

• หากต้องการให้อโศกขาวออกดอกนอกฤดูกาล ให้ใช้ปุ๋ยสูตรเร่งดอกฉีดพ่นในช่วง 1-2 เดือนก่อนที่ต้องการให้ดอกบาน

วิธีปลูกอโศกขาวแบบ Step-by-Step

1. เตรียมดิน: ขุดหลุมปลูกขนาดกว้างและลึก 50 x 50 เซนติเมตร ผสมดินกับ