อย่าปล่อยให้ฝุ่น PM2.5 ทำร้ายคุณ ปกป้องตัวเองด้วยหน้ากากที่ใช่!

ในปัจจุบัน ปัญหาฝุ่น PM2.5 ได้กลายเป็นเรื่องใกล้ตัวที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเราอย่างมาก ฝุ่น PM2.5 คือฝุ่นละอองขนาดเล็กที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน (µm) ซึ่งเล็กกว่าเส้นผมของมนุษย์ถึง 25 เท่า ฝุ่นขนาดเล็กนี้สามารถแทรกซึมเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจของเราได้อย่างง่ายดาย และก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น โรคภูมิแพ้ โรคหอบหืด โรคหัวใจ และโรคมะเร็งปอด

การสวมหน้ากากอนามัยจึงเป็นวิธีการที่สำคัญในการปกป้องตัวเองจากฝุ่น PM2.5 อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่หน้ากากทุกประเภทที่จะสามารถป้องกันฝุ่น PM2.5 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ หน้ากากที่เหมาะสำหรับการป้องกันฝุ่น PM2.5 จะต้องมีคุณสมบัติดังนี้

• มีค่าประสิทธิภาพการกรอง (Filter Efficiency) หรือ FFP มากกว่า 95% FFP คือมาตรฐานการกรองฝุ่นละอองของยุโรป ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ระดับ ได้แก่ FFP1, FFP2 และ FFP3 โดย FFP3 มีประสิทธิภาพการกรองสูงสุดถึง 99.95%
• ผ่านการรับรองมาตรฐานจากหน่วยงานที่เชื่อถือได้ เช่น NIOSH (สถาบันเพื่อความปลอดภัยและอาชีวอนามัยแห่งชาติสหรัฐอเมริกา) หรือ KN95 (มาตรฐานจีนซึ่งเทียบเท่ากับ FFP2)

วิธีเลือกหน้ากากที่เหมาะกับคุณ

การเลือกหน้ากากที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้แน่ใจว่าคุณได้รับการปกป้องสูงสุดจากฝุ่น PM2.5 ต่อไปนี้คือคำแนะนำในการเลือกหน้ากาก

• เลือกหน้ากากที่มีขนาดเหมาะสมกับใบหน้า หน้ากากควรแนบสนิทกับใบหน้าของคุณโดยไม่มีช่องว่างใดๆ หากหน้ากากใหญ่เกินไป อากาศที่ไม่ผ่านการกรองอาจรั่วเข้ามาได้ และหากหน้ากากเล็กเกินไป คุณอาจรู้สึกอึดอัดและหายใจลำบาก
• ตรวจสอบให้แน่ใจว่าหน้ากากมีสายรัดที่กระชับ สายรัดควรกระชับพอดีกับศีรษะของคุณ แต่ไม่ควรแน่นจนเกินไปจนทำให้เกิดความเจ็บปวด
• เปลี่ยนหน้ากากเมื่อจำเป็น หน้ากากทั่วไปควรเปลี่ยนทุก 4 ชั่วโมง หรือเมื่อรู้สึกชื้นจากการหายใจ อย่างไรก็ตาม หากคุณอยู่ในพื้นที่ที่มีฝุ่น PM2.5 สูง ควรเปลี่ยนหน้ากากบ่อยขึ้น

ประเภทของหน้ากากที่ใช้ป้องกันฝุ่น PM2.5

มีหน้ากากหลายประเภทที่ใช้สำหรับป้องกันฝุ่น PM2.5 โดยแต่ละประเภทมีข้อดีและข้อเสียที่แตกต่างกัน ต่อไปนี้คือประเภทของหน้ากากที่ใช้กันทั่วไป

• หน้ากากผ้า หน้ากากผ้าเป็นตัวเลือกที่สะดวกและราคาไม่แพง แต่มีประสิทธิภาพในการกรองฝุ่น PM2.5 ต่ำกว่าหน้ากากประเภทอื่นๆ
• หน้ากากอนามัยทางการแพทย์ หน้ากากอนามัยทางการแพทย์สามารถกรองฝุ่น PM2.5 ได้ในระดับหนึ่ง แต่มีประสิทธิภาพน้อยกว่าหน้ากาก N95
• หน้ากาก N95 หน้ากาก N95 มีประสิทธิภาพในการกรองฝุ่น PM2.5 ได้สูงถึง 95% และได้รับการรับรองจาก NIOSH
• หน้ากาก KN95 หน้ากาก KN95 มีประสิทธิภาพในการกรองฝุ่น PM2.5 ได้สูงถึง 95% และได้มาตรฐานเทียบเท่ากับ N95
• หน้ากาก P100 หน้ากาก P100 มีประสิทธิภาพในการกรองฝุ่น PM2.5 ได้สูงถึง 99.97% และได้รับการรับรองจาก NIOSH

ตารางเปรียบเทียบประสิทธิภาพของหน้ากากต่างๆ

กลุ่มเสี่ยงที่ควรใส่หน้ากากป้องกันฝุ่น PM2.5

ผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพจากฝุ่น PM2.5 ควรใส่หน้ากากป้องกันเป็นพิเศษ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ที่มีฝุ่น PM2.5 สูง กลุ่มเสี่ยงดังกล่าว ได้แก่

• ผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ โรคหอบหืด หรือโรคหัวใจ
• ผู้ที่ตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร
• เด็กและผู้สูงอายุ
• ผู้ที่ทำงานหรืออาศัยอยู่ในพื้นที่ที่มีฝุ่น PM2.5 สูง เช่น เขตอุตสาหกรรม หรือพื้นที่ที่มีการจราจรหนาแน่น

มาตรการป้องกันอื่นๆ นอกจากการใส่หน้ากาก

นอกจากการสวมหน้ากากอนามัยแล้ว ยังมีมาตรการป้องกันอื่นๆ ที่สามารถช่วยลดการสัมผัสกับฝุ่น PM2.5 ได้แก่

• ปิดประตูหน้าต่างเพื่อป้องกันไม่ให้อากาศภายนอกเข้ามา
• ใช้เครื่องฟอกอากาศที่มีตัวกรอง HEPA เพื่อกรองฝุ่นในอาคาร
• หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายกลางแจ้งในช่วงที่ฝุ่น PM2.5 สูง
• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ หรืออยู่ในบริเวณที่มีควันบุหรี่
• ตรวจสอบค่าดัชนีคุณภาพอากาศ (AQI) เป็นประจำ และหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมกลางแจ้งเมื่อ AQI สูง

ตารางแสดงระดับดัชนีคุณภาพอากาศ (AQI) และคำแนะนำสำหรับกิจกรรมกลางแจ้ง

ความเชื่อผิดๆ เกี่ยวกับหน้ากากป้องกันฝุ่น PM2.5

มีหลายความเชื่อผิดๆ เกี่ยวกับหน้ากากป้องกันฝุ่น PM2.5 ซึ่งอาจทำให้ผู้คนไม่ได้รับการปกป้องอย่างเหมาะสม ต่อไปนี้คือความเชื่อผิดๆ ที่พบบ่อยที่สุด

• หน้ากากแบบใช้แล้วทิ้งสามารถใช้ซ้ำได้ หน้ากากแบบใช้แล้วทิ้งออกแบบมาให้ใช้ครั้งเดียวเท่านั้น การใช้ซ้ำอาจทำให้ประสิทธิภาพการกรองลดลง
• หน้ากากที่มีวาล์วระบายอากาศปลอดภัยกว่า วาล์วระบายอากาศช่วยให้ผู้สวมใส่หายใจออกได้ง่ายขึ้น แต่ยังช่วยให้ฝุ่น PM2.5 รั่วไหลออกมาด้วย
• หน้ากากที่เปียกชื้นยังสามารถปกป้องจากฝุ่น PM2.5 ได้ หน้ากากที่เปียกชื้นจะสูญเสียประสิทธิภาพการกรอง ดังนั้นควรเปลี่ยนหน้ากากเมื่อรู้สึกชื้น
• หน้ากากผ้ามีประสิทธิภาพในการป้องกันฝุ่น PM2.5 เท่ากับหน้ากาก N95 หน้ากากผ้ามีประสิทธิภาพในการกรองฝุ่น PM2.5 ต่ำกว่าหน้ากาก N95 อย่างมาก

เ