พระพุทธศาสนาเพื่อการศึกษา

อ.เมืองหนองบัวลำภู จ.หนองบัวลำภู

หลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ พระเกจิอาจารย์ผู้มีเมตตาสูง เป็นที่เคารพศรัทธาของชาวไทยและชาวลาว โดยเฉพาะชาวจังหวัดหนองบัวลำภู มีคำสอนที่เป็นอมตะ และสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาการศึกษา ซึ่งเป็นความปรารถนาของท่านที่ต้องการเห็นเยาวชนไทยเจริญก้าวหน้าในสายวิชาการ โดยคำสอนของหลวงปู่เน้นเรื่องการศึกษา และการพัฒนาจิตใจควบคู่กันไป โดยหลวงปู่ได้ให้แนวทางสำหรับการพัฒนาการศึกษาไว้หลายประการ เช่น

1. ให้ความสำคัญกับคุณธรรมนำวิชาการ

ชี้ให้เห็นว่า ความรู้ทางวิชาการเพียงอย่างเดียว ไม่สามารถนำไปสู่ความเจริญของมนุษย์ได้ ต้องมีคุณธรรมประกอบด้วย จึงจะทำให้มีความสุขที่แท้จริง โดยได้กล่าวไว้ว่า

“วิชาความรู้นั้นสำคัญ แต่ต้องเป็นความรู้ที่ถูกต้อง มีคุณธรรมเป็นเครื่องนำทาง ไม่เช่นนั้นจะกลายเป็นสิ่งที่นำภัยมาสู่มนุษย์และสังคม”

2. ส่งเสริมการศึกษาตลอดชีวิต

เพราะการศึกษาไม่จำกัดอยู่เฉพาะในรั้วโรงเรียนเท่านั้น แต่ยังสามารถเรียนรู้ได้จากประสบการณ์ต่างๆ รอบตัวได้อีกด้วย โดยหลวงปู่ได้ให้ข้อคิดว่า

“การศึกษาไม่ใช่เรื่องของเด็กหรือเยาวชนเท่านั้น แต่เป็นเรื่องที่ต้องทำตลอดชีวิต เพื่อให้รู้เท่าทันโลกที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา”

3. ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์

โดยไม่ควรเพียงแค่รับฟังข้อมูลจากผู้อื่น แต่จงฝึกให้คิดวิเคราะห์ด้วยตนเอง ด้วยการตั้งคำถาม ฝึกให้อ่าน ให้ฟัง ให้คิด ให้พิจารณาข้อมูลจนมองเห็นมิติต่างๆ ของเรื่องนั้นๆ

4. ส่งเสริมการมีจิตสำนึกที่ดี

โรงเรียนและครูต้องช่วยปลูกฝังให้เด็กมีจิตสำนึกที่ดี มีความกตัญญูต่อบุพการี และมีความรับผิดชอบต่อสังคม

5. ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ธรรมะ

ให้เด็กนักเรียนได้เรียนรู้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจให้ประพฤติอยู่ในศีลธรรมอันดีงาม โดยหลวงปู่ได้กล่าวว่า

“ธรรมะเป็นแสงสว่างนำชีวิต มนุษย์จะประสบความสุขความสำเร็จ และเกิดปัญญาในการแก้ไขปัญหาชีวิตได้ หากมีธรรมะเป็นเครื่องยึดเหนี่ยว”

ประวัติ หลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ

หลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ นามเดิม คำพันธ์ เกิดเมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2436 ที่บ้านดงบัง ตำบลนาคำไฮ อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู บิดาชื่อ พ่อพิมพ์ มารดาชื่อ แม่ก่าย

เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2459 อายุ 23 ปี ได้อุปสมบทที่วัดถ้ำกลองเพล อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู โดยมีพระครูโพธิ์ทอง วัดกลาง อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู เป็นพระอุปัชฌาย์

หลังอุปสมบท ได้จำพรรษาที่วัดบ้านดงบัง จากนั้น ได้เดินทางไปศึกษาปริยัติธรรมที่วัดศรีชุม อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู ได้สอบได้นักธรรมชั้นตรี และนักธรรมชั้นโท จากสำนักเรียนวัดศรีชุม นอกจากนั้น ยังได้ศึกษาพระปริยัติธรรมที่วัดมหาธาตุ พร้อมทั้งสอบได้เปรียญธรรม 3, 4, 5, 6 ประโยค จากสำนักเรียนวัดมหาธาตุ

เมื่อปี พ.ศ. 2497 ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดบ้านดงบัง จนถึงปี พ.ศ. 2500 ได้ย้ายมาเป็นเจ้าอาวาสวัดถ้ำกลองเพล และอยู่ที่วัดถ้ำกลองเพลเป็นการถาวร

นอกจากการศึกษาพระปริยัติธรรมแล้ว หลวงปู่ยังได้ศึกษาเพิ่มเติมทั้งทางโลกและทางธรรมอีกมากมาย เช่น การแพทย์แผนโบราณ การทำยาสมุนไพร การทำวิปัสสนากรรมฐาน เป็นต้น

หลวงปู่มีเมตตาสูง ช่วยเหลือคนยากไร้และศรัทธาเสมอมา นอกจากนั้น ยังได้พัฒนาวัดถ้ำกลองเพลจนเจริญรุ่งเรือง ได้สร้างเสนาสนะต่างๆ เช่น พระอุโบสถ ศาลาการเปรียญ กุฏิสงฆ์ เป็นต้น

หลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ มรณภาพ เมื่อวันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2531 สิริอายุ 94 ปี

พุทธศาสนากับการพัฒนาเยาวชนตามแนวคิดหลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ

การพัฒนาเยาวชนเป็นสิ่งสำคัญยิ่งสำหรับชาติ เพราะเยาวชนเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติในอนาคต หลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ พระเกจิอาจารย์ผู้เปี่ยมด้วยเมตตาธรรม ได้ให้ความสำคัญกับการพัฒนาเยาวชนอย่างมาก โดยท่านได้นำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาใช้ในการพัฒนาเยาวชน โดยเน้นให้เยาวชนมีคุณธรรมนำวิชาการ มีความกตัญญูรู้คุณต่อบุพการีและครูบาอาจารย์ มีความซื่อสัตย์สุจริต มีความเพียรพยายาม และมีจิตเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์

หลักการพัฒนาเยาวชนตามแนวคิดของหลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ มีดังนี้

1. การอบรมสั่งสอน โดยการปลูกฝังหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาให้กับเยาวชน เพื่อให้เยาวชนมีคุณธรรม จริยธรรม และมีหลักในการดำเนินชีวิตที่ถูกต้อง

2. การศึกษา โดยการส่งเสริมให้เยาวชนได้รับการศึกษาอย่างเต็มที่ เพื่อให้เยาวชนมีความรู้ความสามารถ และมีทักษะในการดำรงชีวิตในอนาคต

3. การฝึกฝนอบรม โดยการให้เยาวชนได้ฝึกฝนอบรมตนเองทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ เพื่อให้เยาวชนมีความแข็งแรงทั้งร่างกายและจิตใจ และสามารถพึ่งพาตนเองได้

4. การสร้างแรงบันดาลใจ โดยการให้เยาวชนได้เห็นตัวอย่างที่ดีจากผู้ใหญ่ เพื่อให้เยาวชนมีแรงบันดาลใจในการพัฒนาตนเอง

5. การให้โอกาส โดยการให้เยาวชนได้มีโอกาสแสดงความสามารถของตนเอง เพื่อให้เยาวชนเกิดความมั่นใจในตนเองและกล้าที่จะลงมือทำ

หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ใช้ในการพัฒนาเยาวชนตามแนวคิดของหลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ

1. หลักธรรมเรื่องศีล 5 โดยการสอนให้เยาวชนรักษาศีล 5 เพื่อให้เยาวชนมีพฤติกรรมที่ถูกต้องและไม่เบียดเบียนผู้อื่น

2. หลักธรรมเรื่องทาน โดยการสอนให้เยาวชนรู้จักการให้ทาน เพื่อให้เยาวชนมีจิตใจที่เมตตาและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่

3. หลักธรรมเรื่องภาวนา โดยการสอนให้เยาวชนฝึกสมาธิภาวนา เพื่อให้เยาวชนมีจิตใจที่สงบและมีสติ

4. หลักธรรมเรื่องเมตตา โดยการสอนให้เยาวชนมีเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์และสรรพสัตว์ทั้งหลาย เพื่อให้เยาวชนมีจิตใจที่โอบอ้อมอารีและไม่เบียดเบียนผู้อื่น

5. หลักธรรมเรื่องกรุณา โดยการสอนให้เยาวชนรู้จักการช่วยเหลือผู้อื่นที่กำลังเดือดร้อน เพื่อให้เยาวชนมีจิตใจที่เมตตาและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่

บทบาทของครอบครัวและโรงเรียนในการพัฒนาเยาวชนตามแนวคิดของหลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ

บทบาทของครอบครัว

1. พ่อแม่เป็นครูคนแรกของบุตรหลาน ดังนั้น พ่อแม่จึงมีบทบาทสำคัญในการปลูกฝังคุณธรรมให้กับบุตร