ฟันน้ำนมกับฟันแท้: คู่มือดูแลสุขภาพฟันสำหรับเด็ก

ฟันน้ำนมเป็นฟันชุดแรกที่โผล่ขึ้นมาในปากของเด็ก ซึ่งทำหน้าที่เคี้ยวอาหารและพูดคุย ในขณะที่ฟันแท้เป็นชุดฟันที่ตามมาและจะคงอยู่ไปตลอดชีวิต ดังนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งที่ต้องดูแลสุขภาพฟันทั้งสองชุดให้แข็งแรง

การดูแลฟันน้ำนม

ฟันน้ำนมจะเริ่มขึ้นประมาณ 6 เดือนและจะขึ้นครบชุดเมื่ออายุประมาณ 3 ปี ฟันน้ำนมมีขนาดเล็กและบางกว่าฟันแท้ จึงจำเป็นต้องดูแลเป็นพิเศษ

• เริ่มแปรงฟันให้ลูกตั้งแต่เนิ่นๆ: แปรงฟันให้ลูกน้อยวันละสองครั้ง โดยใช้แปรงสีฟันขนนุ่มและยาสีฟันฟลูออไรด์สำหรับเด็ก
• ใช้ไหมขัดฟันทุกวัน: ไหมขัดฟันจะช่วยขจัดเศษอาหารและคราบพลัคที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึง
• พาลูกไปพบทันตแพทย์เป็นประจำ: ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพฟันของลูกน้อย ตรวจหาฟันผุ และให้คำแนะนำในการดูแลสุขภาพฟัน

การดูแลฟันแท้

ฟันแท้จะเริ่มขึ้นประมาณอายุ 6 ปีและจะขึ้นครบชุดเมื่ออายุประมาณ 21 ปี ฟันแท้มีความแข็งแรงกว่าฟันน้ำนม แต่ก็ยังอาจเกิดปัญหาได้เช่นกัน

• แปรงฟันอย่างสม่ำเสมอ: แปรงฟันวันละสองครั้ง ใช้แปรงสีฟันที่มีขนอ่อนนุ่มและยาสีฟันฟลูออไรด์
• ใช้ไหมขัดฟันทุกวัน: ไหมขัดฟันจะช่วยขจัดเศษอาหารและคราบพลัคที่แปรงสีฟันเข้าไม่ถึง
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อฟัน: หลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง ซึ่งอาจทำให้เกิดฟันผุได้
• พบทันตแพทย์เป็นประจำ: ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพฟัน ตรวจหาฟันผุ และให้คำแนะนำในการดูแลสุขภาพฟัน

ปัญหาสุขภาพฟันที่พบบ่อยในเด็ก

ปัญหาสุขภาพฟันที่พบบ่อยที่สุดในเด็กคือ

• ฟันผุ: เป็นการทำลายฟันที่เกิดจากแบคทีเรียในคราบพลัค
• โรคเหงือกอักเสบ: เป็นการอักเสบของเหงือกที่เกิดจากการสะสมของคราบพลัคและหินปูน
• ฟันคุด: เป็นฟันที่ขึ้นผิดตำแหน่งและอาจทำให้เกิดอาการปวดและการติดเชื้อได้

การป้องกันปัญหาสุขภาพฟัน

การป้องกันปัญหาสุขภาพฟันในเด็กนั้นทำได้โดย

• ดูแลสุขภาพฟันที่ดี: แปรงฟัน ใช้ไหมขัดฟัน และพบทันตแพทย์เป็นประจำ
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อฟัน: หลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง
• ใช้ฟลูออไรด์: ฟลูออไรด์ช่วยเสริมสร้างฟันและป้องกันฟันผุได้
• สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันฟัน: อุปกรณ์ป้องกันฟัน เช่น เฝือกกันปากหรือหมวกกันน็อค ช่วยป้องกันฟันจากการบาดเจ็บ

ตารางการพบทันตแพทย์

แนะนำให้พาลูกไปพบทันตแพทย์ตามตารางต่อไปนี้

• ครั้งแรกเมื่อฟันซี่แรกขึ้น
• ทุกๆ 6 เดือนหลังจากนั้น
• บ่อยขึ้นหากมีปัญหาสุขภาพฟัน

ตารางเปรียบเทียบฟันน้ำนมและฟันแท้

ทิปส์และเทคนิคในการดูแลสุขภาพฟันของเด็ก

• แปรงฟันให้ลูกน้อยตั้งแต่เนิ่นๆ ก่อนที่ฟันน้ำนมจะขึ้น
• ใช้แปรงสีฟันที่มีขนาดและขนนุ่มเหมาะกับปากของเด็ก
• ยาสีฟันควรมีฟลูออไรด์ ซึ่งเป็นแร่ธาตุที่ช่วยเสริมสร้างฟัน
• สอนลูกน้อยให้ถ่มยาสีฟันแทนที่จะกลืน
• ให้ลูกน้อยดื่มน้ำเปล่าแทนน้ำอัดลมหรือน้ำผลไม้
• จำกัดการรับประทานของว่างที่มีน้ำตาล
• พาลูกไปพบทันตแพทย์ตามตารางการพบทันตแพทย์ที่แนะนำ

เรื่องราวขำๆ และบทเรียน

• เรื่องที่ 1: คุณแม่ท่านหนึ่งพาลูกชายวัย 3 ขวบไปพบทันตแพทย์ ทันตแพทย์แจ้งว่าลูกชายของเธอมีฟันผุ ทันตแพทย์ถามว่า "หนูชอบกินอะไรเป็นพิเศษไหมคะ?" ลูกชายตอบ "ชอบกินขนมปังกับเนยครับ" ทันตแพทย์ยิ้มและกล่าวว่า "นั่นเป็นอาหารที่ดี แต่ต้องแปรงฟันให้สะอาดหลังจากกินด้วยนะคะ"
  บทเรียน: แปรงฟันหลังจากกินอาหารทุกมื้อ เพื่อป้องกันฟันผุ
• เรื่องที่ 2: คุณพ่อท่านหนึ่งพาลูกสาววัย 7 ขวบไปพบทันตแพทย์ ทันตแพทย์ตรวจฟันของเด็กสาวและพบว่ามีรูเล็กๆ ทันตแพทย์บอกเด็กสาวว่าเธอต้องอุดฟัน เด็กสาวตกใจและกลัว ทันตแพทย์จึงเปิดเพลงที่เธอชอบและทำให้เธอสงบลง เมื่อถึงเวลาอุดฟัน เด็กสาวก็ทำได้อย่างดีเยี่ยม
  บทเรียน: ทันตแพทย์สามารถทำให้การไปพบทันตแพทย์เป็นประสบการณ์ที่สนุกและไม่น่ากลัวสำหรับเด็ก
• เรื่องที่ 3: คุณยายท่านหนึ่งพาลูกชายวัย 10 ขวบไปพบทันตแพทย์ ทันตแพทย์กำลังตรวจฟันของเด็กชาย และสังเกตเห็นว่าฟันซี่หนึ่งของเขาโยก ทันตแพทย์บอกเด็กชายว่าฟันซี่นั้นจะหลุดในเร็วๆ นี้ เด็กชายตื่นเต้นและรีบวิ่งไปบอกเพื่อนๆ ว่าฟันของเขาจะหลุดแล้ว
  บทเรียน: การสูญเสียฟันน้ำนมเป็นส่วนหนึ่งของการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็ก

ขั้นตอนวิธีการดูแลสุขภาพฟันของเด็ก

สำหรับผู้ปกครอง:

1. แปรงฟันให้ลูกน้อยวันละสองครั้ง
2. ใช้ไหมขัดฟันให้ลูกน้อยทุกวัน
3. พาลูกน้อยไปพบทันตแพทย์เป็นประจำ
4. ให้ลูกน้อยรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อฟัน
5. สอนลูกน้อยให้รู้จักดูแลสุขภาพฟัน

สำหรับเด็ก:

1. แปรงฟันวันละสองครั้ง
2. ใช้ไหมขัดฟันทุกวัน
3. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อฟัน
4. หลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง
5. สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันฟันเมื่อเล่นกีฬาหรือทำกิจกรรมอื่นๆ

คำสั่งสำคัญ

การดูแลสุขภาพฟันตั้งแต่เนิ่นๆ เป็นสิ่งสำคัญสำหรับเด็ก การแปรงฟัน ใช้ไหมขัดฟัน และพบทันตแพทย์เป็นประจำจะช่วยป้องกันปัญหาสุขภาพฟันและรักษาไว้ซึ่งสุขภาพฟันที่ดีตลอดชีวิต