มองอะไร... ทุกการตัดสินใจเริ่มจากการมอง

มองมุมกลับ

ในชีวิตของเราเต็มไปด้วยการตัดสินใจ ทั้งเล็กและใหญ่ จนบางครั้งเราก็ลืมไปว่าการตัดสินใจนั้นเริ่มมาจากอะไร นักจิตวิทยามีคำตอบให้ว่า การตัดสินใจทุกอย่างเริ่มมาจาก "การมอง"

มองอย่างไร...ก็ได้อย่างนั้น

คำว่า "การมอง" ในที่นี้ ไม่ได้หมายถึงแค่การใช้สายตา แต่หมายถึงการใช้ความคิด ความรู้สึก และประสบการณ์ต่างๆ เพื่อรับรู้และตีความสิ่งต่างๆ รอบตัวเรา เมื่อเราเห็นอะไรสักอย่าง สมองของเราจะทำงานอย่างรวดเร็วเพื่อวิเคราะห์และประเมินสิ่งที่เราเห็น โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ ทั้งภายในและภายนอกตัวเรา ซึ่งปัจจัยเหล่านี้เองที่จะกำหนดว่าเราจะตัดสินใจอย่างไร

ปัจจัยภายในที่ส่งผลต่อการตัดสินใจ

• อารมณ์และความรู้สึก: เมื่อเรามีอารมณ์หรือความรู้สึกบางอย่าง จะส่งผลให้เราตัดสินใจไปในทางนั้น เช่น หากเรากำลังโกรธ เราอาจตัดสินใจทำอะไรบางอย่างโดยไม่ไตร่ตรอง
• ความเชื่อและค่านิยม: ความเชื่อและค่านิยมของเราเป็นตัวกำหนดว่าเราจะมองสิ่งต่างๆ อย่างไร และส่งผลต่อการตัดสินใจของเรา เช่น หากเราเชื่อว่าการโกงเป็นสิ่งที่ไม่ดี เราจะไม่ตัดสินใจที่จะโกง
• ประสบการณ์: ประสบการณ์ในอดีตของเราจะช่วยให้เราตัดสินใจได้ดีขึ้นในอนาคต เช่น หากเราเคยถูก骗โดยคนแปลกหน้ามาก่อน เราอาจระมัดระวังมากขึ้นในการตัดสินใจว่าจะไว้ใจใคร

ปัจจัยภายนอกที่ส่งผลต่อการตัดสินใจ

• บริบททางสังคม: บริบททางสังคมที่เราอยู่จะส่งผลต่อการตัดสินใจของเรา เช่น หากเราอยู่ในกลุ่มเพื่อนที่ชอบเสี่ยง เราอาจตัดสินใจที่จะเสี่ยงมากขึ้น
• ข้อมูล: ข้อมูลที่เรามีจะส่งผลต่อการตัดสินใจของเรา เช่น หากเรามีข้อมูลมากมายเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์หนึ่ง เราอาจตัดสินใจที่จะซื้อผลิตภัณฑ์นั้น
• เวลา: เวลาที่เรามีจำกัดจะส่งผลต่อการตัดสินใจของเรา เช่น หากเรามีเวลาจำกัดในการตัดสินใจ เราอาจตัดสินใจโดยขาดข้อมูลที่เพียงพอ

มองอย่างรอบคอบ...ตัดสินอย่างแม่นยำ

จากที่กล่าวมาข้างต้น จะเห็นได้ว่าการตัดสินใจที่ดีและแม่นยำต้องอาศัยการมองอย่างรอบคอบและพิจารณาปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างถี่ถ้วน ซึ่งการมองอย่างรอบคอบนี้ทำได้โดย

• มองหลายๆ มุม: อย่ามองแค่เพียงมุมเดียว แต่ให้มองหลายๆ มุม เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ครบถ้วนและหลากหลายมากขึ้น
• แยกแยะความจริงจากความเห็น: เมื่อเราได้รับข้อมูลมา อย่าเพิ่งเชื่อทั้งหมด แต่ให้แยกแยะความจริงจากความเห็น เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องและเป็นกลาง
• คำนึงถึงผลกระทบในระยะยาว: ก่อนตัดสินใจอะไร ให้คำนึงถึงผลกระทบในระยะยาวด้วย ไม่ใช่แค่ผลกระทบในระยะสั้นเท่านั้น

มองอย่างมีวิจารณญาณ...ตัดสินอย่างชาญฉลาด

นอกจากการมองอย่างรอบคอบแล้ว การตัดสินใจที่ดีและชาญฉลาดยังต้องอาศัยการมองอย่างมีวิจารณญาณด้วย ซึ่งการมองอย่างมีวิจารณญาณนี้ทำได้โดย

• ตั้งคำถาม: ตั้งคำถามกับข้อมูลที่เราได้รับ เพื่อให้แน่ใจว่าข้อมูลนั้นถูกต้องและน่าเชื่อถือ
• หาข้อมูลเพิ่มเติม: หากข้อมูลที่เรามีไม่เพียงพอ ให้หาข้อมูลเพิ่มเติมจากแหล่งที่เชื่อถือได้
• ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ: หากเราไม่แน่ใจในเรื่องใด ให้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญในด้านนั้นเพื่อขอคำแนะนำ

มองอย่างเป็นระบบ...ตัดสินอย่างมีเหตุผล

การตัดสินใจที่ดีและมีเหตุผลต้องอาศัยการมองอย่างเป็นระบบ ซึ่งการมองอย่างเป็นระบบนี้ทำได้โดย

• แบ่งปัญหาเป็นส่วนย่อยๆ: หากปัญหาที่เราต้องตัดสินใจซับซ้อน ให้แบ่งปัญหาออกเป็นส่วนย่อยๆ เพื่อให้มองเห็นปัญหาได้ชัดเจนขึ้น
• หาทางเลือกต่างๆ: เมื่อแบ่งปัญหาออกเป็นส่วนย่อยๆ แล้ว ให้หาทางเลือกต่างๆ เพื่อแก้ไขปัญหาแต่ละส่วน
• ชั่งน้ำหนักข้อดีข้อเสีย: เมื่อได้ทางเลือกต่างๆ แล้ว ให้ชั่งน้ำหนักข้อดีข้อเสียของแต่ละทางเลือก เพื่อหาทางเลือกที่ดีที่สุด

มองอย่างมีเป้าหมาย...ตัดสินอย่างมุ่งมั่น

สุดท้าย การตัดสินใจที่ดีและมุ่งมั่นต้องอาศัยการมองอย่างมีเป้าหมาย ซึ่งการมองอย่างมีเป้าหมายนี้ทำได้โดย

• กำหนดเป้าหมาย: ก่อนตัดสินใจอะไร ให้กำหนดเป้าหมายของการตัดสินใจนั้นให้ชัดเจน
• ทบทวนเป้าหมาย: เมื่อได้ทางเลือกต่างๆ แล้ว ให้ทบทวนเป้าหมายของการตัดสินใจนั้น เพื่อให้แน่ใจว่าทางเลือกนั้นจะนำไปสู่เป้าหมาย
• ตัดสินใจอย่างมุ่งมั่น: เมื่อเลือกทางเลือกที่ดีที่สุดแล้ว ให้ตัดสินใจอย่างมุ่งมั่นและลงมือทำ

ตารางสรุปประเภทการมองและผลลัพธ์ที่ได้

ตารางสรุปปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจ

ตารางสรุปวิธีการมองอย่างมีประสิทธิภาพ