รายนามผู้บัญชาการทหารบกไทย

กองทัพบกไทยเป็นหนึ่งในกองทัพที่เก่าแก่ที่สุดในโลก ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2310 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ปัจจุบันมีผู้บัญชาการทหารบก (ผบ.ทบ.) ดำรงตำแหน่งสูงสุดของกองทัพบก โดยมีหน้าที่รับผิดชอบในการบริหาร กำกับ และควบคุมกองทัพบกทั้งปวง

รายชื่อผู้บัญชาการทหารบกไทย

ตั้งแต่การก่อตั้งกองทัพบกไทยมาจนถึงปัจจุบัน มีผู้บัญชาการทหารบกดำรงตำแหน่งทั้งสิ้น 123 ท่าน โดยแบ่งตามช่วงเวลาดังนี้

สมัยรัตนโกสินทร์

• สมัยกรุงธนบุรี (พ.ศ. 2310 - 2325)

  • สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช (ผู้บัญชาการทหารบกพระองค์แรก)

• สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ (พ.ศ. 2325 - ปัจจุบัน)

  

  • สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ (พ.ศ. 2349 - 2352)
  • กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ (พ.ศ. 2352 - 2367)
  • สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมพระอนุรักษ์เทเวศร์ (พ.ศ. 2385 - 2394)
  • สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาบำราบปรปักษ์ (พ.ศ. 2394 - 2404)
  • สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช (พ.ศ. 2404 - 2437)
  • สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช (พ.ศ. 2437 - 2449)
  • สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนเรศร์วรฤทธิ์ (พ.ศ. 2449 - 2466)
  • สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ (พ.ศ. 2466 - 2485)
  • พระยาพหลพลพยุหเสนา (พ.ศ. 2485 - 2491)

สมัยหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง

• หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง (พ.ศ. 2475 - ปัจจุบัน)
  • จอมพล ป. พิบูลสงคราม (ดำรงตำแหน่ง 3 ครั้ง)
  • จอมพล ผิน ชุณหะวัณ (ดำรงตำแหน่ง 2 ครั้ง)
  • จอมพล ถนอม กิตติขจร (ดำรงตำแหน่ง 4 ครั้ง)
  • จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์
  • จอมพล ถนอม กิตติขจร (ดำรงตำแหน่งครั้งที่ 3)
  • จอมพล ประภาส จารุเสถียร
  • จอมพล ถนอม กิตติขจร (ดำรงตำแหน่งครั้งที่ 4)
  • จอมพล ประภาส จารุเสถียร (ดำรงตำแหน่งครั้งที่ 2)
  • จอมพล ถนอม กิตติขจร (ดำรงตำแหน่งครั้งที่ 5)
  • จอมพล เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์
  • จอมพล สัณห์ จาตุรัส
  • พลเอก อาทิตย์ กำลังเอก
  • พลเอก หาญ ลีนานนท์
  • พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ (ดำรงตำแหน่ง 2 ครั้ง)
  • พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์
  • พลเอก อนุพงษ์ เผ่าจินดา (ดำรงตำแหน่ง 2 ครั้ง)
  • พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (ดำรงตำแหน่ง 3 ครั้ง)

บทบาทและหน้าที่ของผู้บัญชาการทหารบก

ผู้บัญชาการทหารบกมีบทบาทและหน้าที่หลักดังนี้

• บริหาร กำกับ และควบคุมกองทัพบกในการปฏิบัติหน้าที่ตามที่ได้รับมอบหมาย
• บัญชาการกองทัพบกในการปฏิบัติภารกิจต่างๆ เช่น การป้องกันประเทศ การรักษาความสงบเรียบร้อย และการช่วยเหลือประชาชน
• เป็นผู้บังคับบัญชาสูงสุดของกองทัพบก มีอำนาจในการแต่งตั้ง โยกย้าย และปลดออกจากตำแหน่งเจ้าหน้าที่ทหารทุกระดับ
• เป็นตัวแทนของกองทัพบกในการเจรจาประสานงานกับหน่วยงานต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศ
• เป็นผู้รับผิดชอบในการบริหารงบประมาณและทรัพยากรของกองทัพบก

คุณสมบัติของผู้บัญชาการทหารบก

ผู้ที่ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารบกจะต้องมีคุณสมบัติตามที่กฎหมายกำหนด ดังนี้

• เป็นนายทหารสัญญาบัตรชั้นนายพลที่มีอาวุโสสูงสุดในกองทัพบก
• เป็นผู้ที่มีความสามารถในการบริหารและบังคับบัญชาสูง
• มีความรู้และประสบการณ์ในด้านการทหารอย่างกว้างขวาง
• มีความซื่อสัตย์สุจริต มีคุณธรรมจริยธรรม
• มีความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์

การสรรหาและแต่งตั้งผู้บัญชาการทหารบก

การสรรหาและแต่งตั้งผู้บัญชาการทหารบกเป็นไปตามหลักเกณฑ์และขั้นตอนที่กำหนดไว้ในกฎหมาย โดยมีขั้นตอนหลักดังนี้

• การเสนอชื่อ โดยผู้บัญชาการทหารสูงสุดจะเสนอชื่อนายทหารที่มีคุณสมบัติเหมาะสมต่อคณะรัฐมนตรี
• การพิจารณาคัดเลือก คณะรัฐมนตรีจะพิจารณาคัดเลือกจากรายชื่อที่เสนอมา
• การโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง เมื่อคณะรัฐมนตรีได้พิจารณาคัดเลือกเรียบร้อยแล้ว จะเสนอชื่อต่อพระมหากษัตริย์เพื่อทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง

ประวัติผู้บัญชาการทหารบกที่มีชื่อเสียง

ตลอดประวัติศาสตร์ของกองทัพบกไทย มีผู้บัญชาการทหารบกหลายท่านที่มีบทบาทสำคัญและเป็นที่จดจำอย่างมาก เช่น

จอมพล ป. พิบูลสงคราม ผู้บัญชาการทหารบกในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 มีบทบาทสำคัญในการนำประเทศเข้าสู่สงครามร่วมกับฝ่ายอักษะ

จอมพล ถนอม กิตติขจร ผู้บัญชาการทหารบกที่มีบทบาททางการเมืองอย่างมาก เป็นนายกรัฐมนตรีถึง 4 ครั้ง

จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ผู้บัญชาการทหารบกที่ได้ก่อการรัฐประหารและนำประเทศเข้าสู่ยุคเผด็จการทหาร

ตารางรายชื่อผู้บัญชาการทหารบกไทย