ต้นแก้วแคระ : มหัศจรรย์แห่งความงามและคุณค่า
ต้นแก้วแคระ เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กที่ได้รับความนิยมอย่างมากสำหรับการจัดสวน ด้วยความโดดเด่นของดอกสีเหลืองสดใสบานสะพรั่งตลอดทั้งปี และมีใบสีเขียวเป็นมันวาวลักษณะเป็นแผ่นกลมเรียบสวยงาม ต้นแก้วแคระจึงเป็นไม้ประดับที่เหมาะสำหรับทั้งสวนขนาดใหญ่และเล็ก
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ต้นแก้วแคระ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Peltophorum pterocarpum) เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กในวงศ์ Fabaceae มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยทั่วไปแล้วจะสูงได้ถึง 3-5 เมตร มีลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งก้านสาขากว้าง กิ่งก้านมีหนามเล็กๆ ปกคลุม
ใบของต้นแก้วแคระเป็นใบประกอบแบบขนนก เรียงสลับ มีใบย่อย 3-5 คู่ ใบย่อยมีรูปไข่แกมรูปหอก ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบหนาเป็นมันวาวสีเขียวเข้ม
ดอกของต้นแก้วแคระมีขนาดเล็ก กลีบดอกสีเหลืองสดใส มีเกสรตัวผู้สีเหลืองยื่นออกมาเป็นพู่ จัดเป็นช่อแบบช่อกระจะที่ปลายกิ่ง ช่อดอกยาวประมาณ 15-20 เซนติเมตร ออกดอกตลอดปี แต่จะดกเป็นพิเศษในช่วงฤดูร้อน
ผลของต้นแก้วแคระเป็นฝักแบน มีความยาวประมาณ 5-8 เซนติเมตร เมื่อผลแก่จะเป็นสีน้ำตาลดำ ภายในมีเมล็ดสีน้ำตาลเข้มจำนวนมาก
คุณประโยชน์ของต้นแก้วแคระ
นอกจากความสวยงามแล้ว ต้นแก้วแคระยังมีคุณประโยชน์อื่นๆ อีกมากมาย ได้แก่
-
ไม้ประดับ: ต้นแก้วแคระเป็นไม้ประดับที่นิยมปลูกทั้งในสวนสาธารณะ สวนหย่อม และบริเวณบ้าน ด้วยความสวยงามของดอกและใบที่เป็นเอกลักษณ์
-
ให้ร่มเงา: ต้นแก้วแคระมีเรือนยอดที่แผ่กว้าง สามารถให้ร่มเงาได้ดี เหมาะสำหรับปลูกเพื่อบังแดดในบริเวณที่ต้องการ
-
ยารักษาโรค: ใบและดอกของต้นแก้วแคระมีสรรพคุณทางยา โดยใบใช้แก้ไข้ ขับลม แก้บิด แก้บวมน้ำ ส่วนดอกใช้ขับเสมหะ แก้ไอ แก้เจ็บคอ
-
อาหารสัตว์: ใบและดอกของต้นแก้วแคระสามารถใช้เป็นอาหารสัตว์ได้ เช่น เลี้ยงแพะ แกะ และกระต่าย
การปลูกและดูแลต้นแก้วแคระ
การปลูกและดูแลต้นแก้วแคระนั้นไม่ยาก เพียงทำตามขั้นตอนดังต่อไปนี้
การปลูก:
- เลือกต้นกล้าที่มีความแข็งแรง แข็งแรง และไม่มีโรคหรือแมลงศัตรูพืช
- เตรียมดินโดยขุดหลุมขนาดกว้างและลึกประมาณ 60 เซนติเมตร
- ผสมดินกับปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักในอัตราส่วน 1:1
- วางต้นกล้าลงไปในหลุมและกลบดินให้แน่น
- รดน้ำให้ชุ่ม
การดูแล:
-
การรดน้ำ: ควรรดน้ำต้นแก้วแคระเป็นประจำ โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อน ควรรดน้ำให้อยู่ในช่วงที่ดินชื้นแต่ไม่แฉะน้ำ
-
การใส่ปุ๋ย: ควรใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักให้ต้นแก้วแคระทุกๆ 2-3 เดือน เพื่อให้มีธาตุอาหารที่เพียงพอสำหรับการเจริญเติบโต
-
การตัดแต่งกิ่ง: ควรตัดแต่งกิ่งต้นแก้วแคระเป็นประจำเพื่อควบคุมทรงพุ่มและกำจัดกิ่งที่แห้งหรือเป็นโรค
-
การป้องกันโรคและแมลง: ต้นแก้วแคระอาจเกิดโรคและแมลงศัตรูพืชได้ เช่น โรคราแป้ง เพลี้ยอ่อน และหนอนชอนใบ ควรหมั่นตรวจสอบต้นแก้วแคระเป็นประจำและกำจัดโรคและแมลงศัตรูพืชโดยใช้ยาที่เหมาะสม
ประโยชน์ของต้นแก้วแคระในด้านต่างๆ
ต้นแก้วแคระมีประโยชน์ในด้านต่างๆ ดังนี้
ด้านการแพทย์:
- ใบและดอกของต้นแก้วแคระมีสรรพคุณทางยา โดยใบใช้แก้ไข้ ขับลม แก้บิด แก้บวมน้ำ ส่วนดอกใช้ขับเสมหะ แก้ไอ แก้เจ็บคอ
- สารสกัดจากใบของต้นแก้วแคระมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา จึงสามารถนำมาใช้ในการรักษาโรคต่างๆ เช่น โรคผิวหนัง โรคตา และโรคทางเดินอาหาร
ด้านสิ่งแวดล้อม:
- ต้นแก้วแคระช่วยลดมลพิษทางอากาศได้ดี โดยเฉพาะในบริเวณที่มีการจราจรหนาแน่น
- ต้นแก้วแคระช่วยดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์และปล่อยออกซิเจน จึงช่วยปรับปรุงคุณภาพอากาศ
- ต้นแก้วแคระช่วยป้องกันดินพังทลายและช่วยเพิ่มความชื้นในดิน
ต้นแก้วแคระในตำนานและความเชื่อ
ต้นแก้วแคระมีบทบาทสำคัญในตำนานและความเชื่อของคนไทยมาแต่โบราณกาล โดยเชื่อว่าเป็นต้นไม้ที่มีความศักดิ์สิทธิ์และนำโชคลาภมาให้
- ตามความเชื่อของชาวอีสาน เชื่อว่าต้นแก้วแคระเป็นต้นไม้ประจำราศีธนู ผู้ที่เกิดราศีธนูควรปลูกต้นแก้วแคระไว้ที่บ้านเพื่อเสริมสิริมงคล
- ในตำนานเล่าว่า นางแก้วหยกผู้เป็นนางฟ้านางหนึ่งได้ลงมาจากสวรรค์และแปลงกายเป็นต้นแก้วแคระเพื่อตามหาสามีที่อยู่ในโลกมนุษย์
- มีความเชื่ออีกว่า หากใครได้เอากิ่งของต้นแก้วแคระมาลอยในอ่างน้ำ แล้วอธิษฐานขอพร พอขอพรเสร็จกิ่งแก้วแคระก็จะจมลงไปในน้ำ พรที่อธิษฐานนั้นก็จะสำเร็จ
เกร็ดน่ารู้เกี่ยวกับต้นแก้วแคระ
- ต้นแก้วแคระเป็นไม้มงคลของคนไทยที่มีความเชื่อว่าจะนำโชคลาภมาให้
- ต้นแก้วแคระเป็นต้นไม้ที่เจริญเติบโตได้ดีในดินทุกประเภท แต่ดินที่เหมาะสมที่สุดคือดินร่วนซุยที่มีการระบายน้ำที่ดี
- ต้นแก้วแคระเป็นต้นไม้ที่ชอบแสงแดดจัด แต่ก็สามารถเจริญเติบโตได้ในที่ร่มรำไร
- ต้นแก้วแคระมีชื่อเรียกอื่นๆ อีกหลายชื่อ เช่น ต้นแก้วมณี ต้นแก้วกุดคุด ต้นแก้วสารพัดนึก
- ต้นแก้วแคระเป็นต้นไม้ที่ทนทานต่อโรคและแมลงศัตรูพืชได้ดี
สรุป
ต้นแก้วแคระเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กที่ได้รับความนิยมอย่างมากสำหรับการจัดสวน ด้วยความสวยงามของดอกสีเหลืองสดใสบานสะพรั่งตลอดทั้งปี และมีใบสีเขียวเป็นมันวาวลักษณะเป็นแผ่นกลมเรียบสวยงาม ต้นแก้วแคระจึงเป็นไม้ประดับที่เหมาะสำหรับทั้งสวนขนาดใหญ่และเล็ก นอกจากนี้ ต้นแก้วแคระยังมีสรรพคุณทางยาและคุณค่าด้านสิ่งแวดล้อมอีกมากมาย จึงนับว่าเป็นต้นไม้ที่มีคุณค่าอย่างแท้จริง
