ชีวิตภาคสอง EP.13: เริ่มต้นใหม่ สร้างฝันให้เป็นจริง

สำหรับหลายๆ คน ช่วงวัย 50 ปี อาจถือเป็นจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญในชีวิต เป็นจุดที่เราได้ทบทวนถึงสิ่งที่ผ่านมาและวางแผนสำหรับอนาคต และสำหรับบางคน ช่วงเวลานี้อาจเป็นโอกาสที่จะได้เริ่มต้นใหม่ สร้างฝันที่เคยมีให้เป็นจริง

จากวิกฤติสู่โอกาส

สถาบันประชากรศาสตร์แห่งประเทศไทย ระบุว่า ในปี 2564 ประเทศไทยมีผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปจำนวนกว่า 12 ล้านคน คิดเป็นสัดส่วนประมาณ 18% ของประชากรทั้งหมด และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยคาดการณ์ว่าในปี 2574 ประเทศไทยจะเข้าสู่สังคมสูงอายุแบบสมบูรณ์ โดยจะมีผู้สูงอายุมากกว่า 20% ของประชากร

การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรดังกล่าว ส่งผลให้เกิดความท้าทายใหม่ๆ ในสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านการดูแลผู้สูงอายุและการเตรียมความพร้อมสำหรับการเกษียณอายุ อย่างไรก็ตาม ในวิกฤตินี้ก็แฝงไปด้วยโอกาสสำหรับผู้สูงอายุที่จะได้ใช้ประสบการณ์และความรู้ที่สั่งสมมาทั้งชีวิต เพื่อสร้างคุณค่าให้กับตัวเองและสังคม

เริ่มต้นใหม่ไม่สาย

ดร.ชาญวิทย์ บุญรักษ์วนิช จากศูนย์พัฒนาและส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า "การเริ่มต้นใหม่ในวัยสูงอายุไม่ใช่เรื่องแปลก" เนื่องจากการเรียนรู้และพัฒนาตัวเองสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงวัย และยิ่งในปัจจุบันที่เทคโนโลยีต่างๆ มีการพัฒนาอย่างรวดเร็ว ทำให้การเข้าถึงความรู้และการเรียนรู้กลายเป็นเรื่องง่ายดายกว่าแต่ก่อน

สำหรับผู้สูงอายุที่ต้องการเริ่มต้นใหม่ สิ่งสำคัญคือการเปิดใจและยอมรับความเปลี่ยนแปลง รวมถึงกล้าที่จะลองสิ่งใหม่ๆ โดยอาจเริ่มจากการสำรวจความสนใจของตนเอง สิ่งที่อยากทำหรือสิ่งที่อยากเรียนรู้ แล้วมองหากิจกรรมหรือหลักสูตรที่สอดคล้องกับความสนใจเหล่านั้น

ตัวอย่างแรงบันดาลใจ

คุณยายวัย 80 ปี เรียนวาดรูปออนไลน์"

คุณยายท่านหนึ่งที่ชื่อว่าคุณป้าเล็ก วัย 80 ปี จากจังหวัดนครสวรรค์ ได้สร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้คนจำนวนมาก เมื่อเธอเริ่มเรียนวาดรูปออนไลน์ โดยเธอเล่าว่า เธอมีความสนใจในการวาดรูปมาตั้งแต่เด็ก แต่ไม่มีโอกาสได้เรียนรู้ จนเมื่อมาถึงวัยเกษียณ เธอจึงตัดสินใจซื้อแท็บเล็ตและเรียนวาดรูปออนไลน์จากครูผู้สอนในต่างประเทศ

ปัจจุบัน คุณป้าเล็กสามารถวาดภาพได้อย่างสวยงามและมีลายเส้นเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง โดยเธอได้แบ่งปันภาพผลงานของเธอผ่านทางโซเชียลมีเดีย และได้รับคำชื่นชมจากผู้คนจำนวนมาก

คุณลุงวัย 70 ปี เปิดร้านขายของออนไลน์"

คุณลุงสมชาย วัย 70 ปี จากจังหวัดเชียงใหม่ ได้พบหนทางใหม่ในการสร้างรายได้หลังเกษียณ โดยเขาได้เปิดร้านขายของออนไลน์บนแพลตฟอร์ม Shopee โดยนำสินค้าที่ตนเองสนใจและมีประสบการณ์มาขาย เช่น ผลิตภัณฑ์สุขภาพและสินค้าเกษตรอินทรีย์

แม้จะไม่เคยมีประสบการณ์ในการทำธุรกิจออนไลน์มาก่อน แต่คุณลุงสมชายก็ไม่ย่อท้อ โดยเขาได้ศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับการขายของออนไลน์ และขอคำแนะนำจากลูกๆ หลานๆ จนในที่สุดก็สามารถเปิดร้านและขายสินค้าได้สำเร็จ

คุณป้าวัย 60 ปี อาสาสมัครช่วยเหลือสังคม"

คุณป้าอรุณี วัย 60 ปี จากกรุงเทพมหานคร ได้ใช้เวลาในวัยเกษียณไปกับการทำงานอาสาสมัครช่วยเหลือสังคม โดยเธอได้ร่วมงานกับมูลนิธิต่างๆ เพื่อช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส เช่น เด็กด้อยโอกาส คนไร้บ้าน และผู้สูงอายุ

คุณป้าอรุณีเล่าว่า การทำงานอาสาสมัครช่วยเติมเต็มชีวิตของเธอในวัยเกษียณ และทำให้เธอรู้สึกมีคุณค่า โดยเธอได้นำประสบการณ์และความรู้ที่สั่งสมมาทั้งชีวิตมาใช้ในการช่วยเหลือผู้อื่น

เคล็ดลับการเริ่มต้นใหม่ในวัยสูงอายุ

• เปิดใจและยอมรับการเปลี่ยนแปลง: อย่ากลัวที่จะลองสิ่งใหม่ๆ และอย่าจมอยู่กับความคิดว่าตัวเองแก่เกินไปที่จะเรียนรู้
• สำรวจความสนใจและความชอบ: มองหากิจกรรมหรือหลักสูตรที่สอดคล้องกับความสนใจและความชอบของตัวเอง
• เรียนรู้จากประสบการณ์: ใช้ประสบการณ์และความรู้ที่สั่งสมมาทั้งชีวิตมาเป็นพื้นฐานในการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ
• อย่ากลัวที่จะขอความช่วยเหลือ: หากมีอะไรที่ไม่เข้าใจหรือไม่รู้ ให้กล้าที่จะขอความช่วยเหลือจากคนรอบข้าง
• สร้างแรงบันดาลใจจากคนอื่น: หาแรงบันดาลใจจากเรื่องราวของผู้สูงอายุที่ประสบความสำเร็จในการเริ่มต้นใหม่

สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง

• ยึดติดกับความคิดเดิมๆ: อย่าจมอยู่กับอดีตและคิดว่าตัวเองแก่เกินไปที่จะเรียนรู้
• กลัวความล้มเหลว: ความล้มเหลวเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนรู้ อย่ากลัวที่จะล้มเหลว เพราะนั่นคือโอกาสที่จะได้เรียนรู้และเติบโต
• เปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น: ทุกคนมีเส้นทางการเรียนรู้และการเติบโตที่แตกต่างกัน อย่าเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น
• ขาดแรงบันดาลใจ: หากรู้สึกท้อแท้หรือขาดแรงบันดาลใจ ให้หาแรงบันดาลใจจากคนรอบข้าง หรือจากเรื่องราวของผู้สูงอายุที่ประสบความสำเร็จ

ประโยชน์ของการเริ่มต้นใหม่ในวัยสูงอายุ

• ช่วยให้มีสุขภาพกายและใจที่ดี: การเริ่มต้นใหม่ช่วยให้สมองได้ทำงานและกระตุ้นให้มีการสร้างเซลล์สมองใหม่ๆ ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะสมองเสื่อมและภาวะซึมเศร้า
• ช่วยให้มีชีวิตที่ยืนยาวขึ้น: องค์การอนามัยโลก ระบุว่า ผู้สูงอายุที่ทำกิจกรรมที่ท้าทายความคิด เช่น การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ มีแนวโน้มที่จะมีชีวิตที่ยืนยาวขึ้น
• ช่วยให้รู้สึกมีคุณค่า: การเริ่มต้นใหม่และการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ช่วยให้ผู้สูงอายุรู้สึกมีคุณค่าและมีเป้าหมายในชีวิต
• ช่วยสร้างความสัมพันธ์ใหม่ๆ: การเข้าร่วมกิจกรรมหรือหลักสูตรต่างๆ ช่วยให้ผู้สูงอายุได้พบปะและสร้างความสัมพันธ์กับเพื่อนใหม่ๆ
• ช่วยให้สังคมมีพลัง: ผู้สูงอายุที่เริ่มต้นใหม่และมีส่วนร่วมในสังคม ช่วยสร้างพลังให้กับสังคมและทำให้สังคมมีความหลากหลายมากขึ้น

ตารางเปรียบเทียบ: ประโยชน์ของการเริ่มต้นใหม่ในวัยสูงอายุ vs ความเสี่ยง

ตารางสรุป: เคล็ดลับการเริ่มต้นใหม่ในวัยสูงอายุ