โรคสังข์ทอง: ภัยเงียบที่ร้ายแรง กล้ารู้ กล้ารับ กล้ารักษาชีวิต

โรคสังข์ทอง หรือที่รู้จักกันในชื่อโรค "เอดส์" (HIV/AIDS) คือภัยเงียบที่คุกคามชีวิตมนุษย์มานานนับสิบปี ปัจจุบันทั่วโลกมีผู้ป่วยโรคเอดส์กว่า 38 ล้านคน โดยจากข้อมูลของ องค์การอนามัยโลกรายงานว่า มีผู้ติดเชื้อ HIV รายใหม่ถึง 1.5 ล้านคนในปี 2021

โรคสังข์ทองเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เกิดจากเชื้อไวรัส HIV (Human Immunodeficiency Virus) เมื่อเชื้อไวรัสเข้าสู่ร่างกายจะเข้าไปทำลายเซลล์ภูมิคุ้มกัน โดยเฉพาะเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิด CD4 ที่มีหน้าที่ปกป้องร่างกายจากการติดเชื้อต่างๆ ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง ส่งผลให้ร่างกายติดเชื้อฉวยโอกาสได้ง่ายขึ้น

อาการของโรคสังข์ทอง

ในระยะเริ่มแรกของการติดเชื้อ ผู้ป่วยอาจไม่มีอาการที่ชัดเจน แต่เมื่อเชื้อไวรัสเพิ่มจำนวนมากขึ้นในร่างกาย อาการของโรคจะเริ่มแสดงออก ได้แก่

• ไข้
• อ่อนเพลีย
• ต่อมน้ำเหลืองโต
• ผื่นแดงตามตัว
• เจ็บคอ
• ปวดกล้ามเนื้อ
• ท้องเสีย

เมื่อโรคดำเนินไปถึงระยะที่รุนแรงหรือระยะเอดส์ ผู้ป่วยจะมีอาการติดเชื้อฉวยโอกาสต่างๆ เช่น

• ปอดบวมจากเชื้อ Pneumocystis carinii pneumonia (PCP)
• วัณโรค
• โรคของระบบประสาทและสมอง
• มะเร็งบางชนิด

การรักษาโรคสังข์ทอง

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด แต่มีการรักษาด้วยยาต้านไวรัส (Antiretroviral Therapy: ART) ซึ่งสามารถช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อไวรัส ป้องกันไม่ให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง และลดความเสี่ยงในการติดเชื้อฉวยโอกาส การรักษาด้วยยาต้านไวรัสต้องใช้ทุกวันและต้องใช้ต่อเนื่องตลอดชีวิต

การป้องกันโรคสังข์ทอง

โรคสังข์ทองสามารถป้องกันได้ด้วยวิธีต่างๆ ดังนี้

• ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
• ตรวจเลือดเพื่อหาเชื้อ HIV สม่ำเสมอ
• หลีกเลี่ยงการใช้เข็มหรือของมีคมร่วมกับผู้อื่น
• หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง
• ใช้ยา PrEP (Pre-exposure Prophylaxis) เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ HIV

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับโรคสังข์ทอง

มีหลายความเข้าใจผิดเกี่ยวกับโรคสังข์ทองที่ทำให้ผู้คนเกิดความกลัวและรังเกียจผู้ป่วย ความเข้าใจผิดที่พบบ่อยที่สุด ได้แก่

• ผู้ป่วยโรคสังข์ทองจะตายในเวลาอันสั้น ไม่จริง ปัจจุบันมีการรักษาด้วยยาต้านไวรัสที่มีประสิทธิภาพสูง ผู้ป่วยสามารถมีชีวิตที่ยืนยาวและมีคุณภาพได้
• ผู้ป่วยโรคสังข์ทองไม่ควรออกไปอยู่ในที่สาธารณะ ไม่จริง ผู้ป่วยโรคสังข์ทองสามารถอยู่ในที่สาธารณะได้ตามปกติ แต่ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• ผู้ป่วยโรคสังข์ทองสามารถติดต่อเชื้อได้ทางการสัมผัส ไม่จริง เชื้อไวรัส HIV ไม่สามารถแพร่กระจายผ่านการสัมผัสทั่วไป

ตารางที่ 1: ข้อมูลสถิติโรคสังข์ทองทั่วโลก

ตารางที่ 2: กลุ่มเสี่ยงที่ติดเชื้อ HIV สูง

ตารางที่ 3: วิธีป้องกันโรคสังข์ทอง

กลยุทธ์ที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคสังข์ทอง

• ให้ความรู้และสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับโรคสังข์ทองและวิธีป้องกัน
• จัดทำแคมเปญรณรงค์ส่งเสริมการตรวจเลือดเพื่อหาเชื้อ HIV
• เพิ่มการเข้าถึงบริการตรวจและรักษาโรคสังข์ทอง
• ลดการตีตราและเลือกปฏิบัติต่อผู้ป่วยโรคสังข์ทอง

ข้อผิดพลาดทั่วไปที่ควรถูกหลีกเลี่ยง

• ไม่ใช้ถุงยางอนามัยเมื่อมีเพศสัมพันธ์
• ไม่ตรวจเลือดเพื่อหาเชื้อ HIVอย่างสม่ำเสมอ
• หลีกเลี่ยงการใช้ยา PrEPเมื่อมีความเสี่ยงในการติดเชื้อ HIV
• เลือกปฏิบัติต่อผู้ป่วยโรคสังข์ทอง

คำถามที่พบบ่อย

• โรคสังข์ทองติดได้อย่างไร?
  ตอบ: โรคสังข์ทองติดต่อได้ทางเพศสัมพันธ์ การใช้เข็มหรือของมีคมร่วมกัน และการรับเลือดหรือผลิตภัณฑ์จากเลือดที่มีเชื้อไวรัส HIV

• ผู้หญิงท้องที่ติดเชื้อ HIV สามารถแพร่เชื้อให้ลูกได้หรือไม่?
  ตอบ: ได้ หากไม่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส เชื้อไวรัส HIV สามารถแพร่จากแม่สู่ลูกได้ในระหว่างตั้งครรภ์ คลอดบุตร หรือให้นมบุตร

• ผู้ป่วยโรคสังข์ทองสามารถมีบุตรได้หรือไม่?
  ตอบ: ได้ หากได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสอย่างสม่ำเสมอ ผู้ป่วยโรคสังข์ทองสามารถมีบุตรได้โดยไม่แพร่เชื้อให้แก่เด็ก

• โรคสังข์ทองรักษาได้หายขาดหรือไม่?
  ตอบ: ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด แต่มีการรักษาด้วยยาต้านไวรัสที่มีประสิทธิภาพสูง ผู้ป่วยสามารถมีชีวิตที่ยืนยาวและมีคุณภาพได้

• ผู้ป่วยโรคสังข์ทองสามารถมีชีวิตปกติได้หรือไม่?
  ตอบ: ได้ หากได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสอย่างสม่ำเสมอ ผู้ป่วยโรคสังข์ทองสามารถมีชีวิตที่ปกติ สุขภาพแข็งแรง และมีอายุขัยใกล้เคียงกับคนทั่วไป

• ผู้ป่วยโรคสังข์ทองสามารถบริจาคอวัยวะได้หรือไม่?
  ตอบ: ไม่ได้ ตามหลักเกณฑ์แล้ว ผู้ป่วยโรคสังข์ทองไม่สามารถบริจาคอวัยวะได้ เนื่องจากอาจมีเชื้อไวรัส HIV ปนเปื้อนในอวัยวะ

คำแนะนำ

เพื่อปกป้องตัวคุณเองและคนที่คุณรักจากโรคสังข์ทอง โปรดปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้

• ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง